Wednesday, April 11, 2012

दीर्घायुष्याचं रहस्य

                                                                            
-संध्या पेडणेकर 
भारतरत्न ही पदवी मिळविणारे प्रसिद्ध वैज्ञानिक डॉ मोक्षगुंडम विश्वैश्वरैय्या यांना 100 वर्षांहून अधिक काळाचं आयुष्य लाभलं. शेवटपर्यंत ते अतिशय सक्रीय  जीवन जगले. त्यांना कुणी त्यांच्या दीर्घायुष्याचं रहस्य विचारलं की ते हसत हसत म्हणायचे, "मृत्यू माझ्या शरीराचं दार जेव्हा ठोठावतो तेव्हा -'मी आत नाही'- असं मी त्याला आतून उत्तर देतो. निराश होऊन मृत्यू उलटपावली परत जातो."
एके दिवशी त्यांच्या एका मित्रानं त्यांना निरंतर तरुण, उत्साही आणि सक्रीय रहाण्यामागील रहस्य काय असं विचारलं तेव्हा ते त्याला म्हणाले,'अरे, म्हातारपण शरीराचं नसतं, मनाचं असतं. मनानं आपण जोवर तरुण राहू तोवर आपलं शरीर मनाच्या भावनिक तारुण्याची साथ देत रहातं. यौवन असो वा म्हातरपण या पूर्णपणे मानसिक अवस्था आहेत.'
काही अंशी त्यांचं म्हणणं बरोबर होतं. अर्थात्, त्यांच्या उत्तम तब्बेतीला कारणीभूत ठरणार्‍या इतरही काही गोष्टी होत्या.
डॉ विश्वेश्वरैय्या यांनी आपल्या दीर्घ जीवनात कधीही धूम्रपान केलं नाही आणि कधीही मांस किंवा मदिरेचं सेवन केलं नाही.
स्वीडनमध्ये असताना ते एकदा आजारी पडले. थंडीपासून बचाव व्हावा म्हणून डॉक्टरांनी त्यांना काही थेंब ब्रँडी घेण्यास सांगितलं. यावर ते डॉक्टरांना म्हणाले, 'ब्रँडीच्या थेंबांनीच इलाज होणार असेल तर मग जाऊ द्या.'
भारतात परतल्यानंतर म्हैसूर सरकारनं त्यांना भोजनाचं आमंत्रण दिलं. ते परदेशवारी करून परतले होते, त्यामुळं मदिरापान आणि सामिष भोजन  ते करत असावेत असं या भोजनाचा बेत आखताना गृहित धरण्यात आलं होतं. त्यांनी जेव्हा नम्रपणानं नकार दिला तेव्हा त्यांचं  आतिथ्य करणार्‍या मंत्र्यांनी त्यांना विचारलं, 'आपण निदान सिगारेट तरी पीत असालच.' यावर हसत ते म्हणाले, नाही, मी अजून एवढा सुसंस्कृत झालेलो नाही.'
---

No comments: